دسته بندی | ریاضی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 196 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 28 |
نامعادلات و نسبت های مثلثاتی
نماد علمی:
نماد علمی مدلی جدید برای عدد نویسی است که از آن برای سهولت بخشیدن به امر نوشتن و خواندن اعداد بسیار بزرگ و یا بسیار کوچک مانند محاسبة جرم سیارات و یا یک اتم از عنصر، استفاده می کنند.
نماد علمی اعداد مثبت را به صورت می نویسند که در آن K عددی است اعشاری بین یک و ده و n نیز عددی صحیح است.
مثال: اعداد زیر را به صورت نماد علمی بنویسد.
(الف (ب
نامعادله:
اگر یک نامساوی شامل متغیر باشد به آن نامعادله گفته می شود.
روش حل نامعادله:
حل نامعادله از بسیاری جهات شبیه حل معادله می باشد، ولیکن با این تفاوت که در حل نامعادله برای مجهول محدوده ای به عنوان پاسخ (جواب) بدست می آید و در معادله یک مقدار مشخص و معینی برای مجهول حاصل می گردد.
:مثال
قوانین و نکات مهم در مورد نامساوی
1-به طرفین یک نامساوی می توان عددی را اضافه و یا کم نمود.
2-می توان طرفین یک نامساوی را در عددی مثبت ضرب یا بر آن تقسیم کرد.
3-اگر طرفین یک نامساوی را در یک عدد منفی ضرب (تقسیم) کنیم جهت نامساوی عوض می شود.
4-اگر طرفین یک نامساوی هم علامت باشند (مثبت یا منفی باشند) و طرفین را عکس کنیم. جهت نامساوی عوض می شود.
حل نامعادلات کسری:
برای حل نامعادلات کسری مانند معادلات گویا عمل می کنیم. یعنی دو طرف نامعادله را در کوچکترین مضرب مشترک مخرجها ضرب می نمائیم تا نامعادله از حالت کسری به خطی درآید.
نامعادلات توأم: این گونه نامعادلات یا بصورت دو نامعادله مجزا می شوند و یا اینکه ما باید آنها را به صورت دو نامعادله مجزا درآوریم. و روش حل آن بدین صورت است که هرکدام از نامعادلات را حل نموده و در نهایت بعد از بدست آوردن پاسخ آنها، اشتراک جوابهای آن دو را به عنوان جواب یا پاسخ اصلی بیان می کنیم.
مثال: نامعادلات توأم زیر را حل نمائید.
مثلثات
درجه (D): اگر یک دایره را به 360 قسمت مساوی تقسیم کنیم؛ به هر قسمت یک درجه گویند.
گراد (G): اگر یک دایره را به 400 قسمت مساوی تقسیم کنیم؛ به هر قسمت یک گراد گویند.
رادیان (R): یک رادیان زاویه ای است که کمان مقابل به آن برابر شعاع دایره باشد. یعنی هر دایره رادیان است.
رابطة مقابل برقرار است
مثال 1:
100 گراد چند درجه و چند رادیان است؟
مثال 2:
مقدار زاویه ای را بر حسب رادیان بیابید که اگر به اندازه اش بر حسب درجه 15 واحد اضافه شود اندازة آن برحسب گراد بدست آید.
نسبتهای مثلثاتی:
برای بدست آوردن نسبتهای مثلثاتی، یک زاویه را با جهت مثبت محور xها درنظر می گیریم. و آنها را به صورت پائین تعریف می کنیم. «باید توجه داشت که نقطه A نقطه یا اختیاری برروی ضلع زاویه است و طول پاره خط OA برابر r فرض شده که همواره مثبت است»:
دسته بندی | ریاضی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 168 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 19 |
روش گرادیان
خلاصه :
در گذشته تعداد زیادی مدلهای مختلف با استفاده از مطالب مشاهده شده در جهت برآورد یا تنظیم ماتریسهای OD پیشنهاد شده بود . در حالیکه این مدلها از نظر فرمولاسیون ریاضی متفاوت بودند و از نظر تفسیر نیز متفاوت بودند . تمامی آنها در این حقیقت که استفاده از آنها برای شبکه های در اندازه واقعی مشکل است مشترک بودند . این ناشی از پیچیدگی محاسبات که در آنها درگیر است و احتیاج برای نرم افزار خیلی تخصصی برای انجام دادن آنها است .
در این مقاله ما یک مدل بر پایه گرادیان که قابل اعمال در شبکه های در بعد بزرگ است ارائه می کنیم . از نظر زیاضی مدل به شکل یک مسئله حداقل سازی محدب در جائیکه توسط دنبال کردن جهت نزولی ترین شیب ما می توانیم تضمین کنیم که ماتریس OD اصلی بیش از حد لازم تغییر پیدا نکرده است ، فرموله شده است .
ما نمایش می دهیم که چگونه این تنظیم مدل درخواستی می تواند بدون احتیاج به گسترش هیچگونه نرم افزار جدید اجرا شود . بلکه تنها توسط استفاده از اقلام موجود از یک بسته برنامه ریزی حمل و نقل قابل اجرا خواهد بود . از آنجائیکه یک قلم از مراحل تنظیم اساساً در دو انتخاب تعادلی در شبکه م.ورد نظر وجود دارند ، این روش حتی در شبکه ها و ماتریس ها در مقیاس بزرگ قابل اعمال است . تا به اینجا ، مدلها بطور موفقی در چندین پروژه ملی و شهری در سوئیس ، سوئد و فنلاند با استفاده از شبکه هایی تا حد 522 منطقه ترافیکی و 12460 سفر اعمال شده است . برخی از نتایج این مطالعه نشان داده خواهد شد .
کلمات کلیدی : برآورد ماتریس O-D ، انتخاب تعادلی ، روش گرادیان .
مقدمه :
تقریباً در تمامی کاربردهای برنامه ریزی حمل و نقل ، اطلاعات ورودی که بدست
می آید نشان از همه چیز مشکل تر و گران تر است . ماتریس درخواست مبدا - مقصد است . از آنجائیکه اطلاعات درخواستی بطور مستقیم قابل مشاهده نیست ، باید توسط تحقیقات دقیق و گران قیمت جمع آوری شود که درگیر با مصاحبه های در منزل و در جاده ها یا روشهای پیچیده علامت گذاری یا نشانه گذاری است . برعکس حج سفرهای مشاهده شده به آسانی و با دقت قابل قبولی توسط شمارش در نقاط خاصی از سفر یا دستی یا اتوماتیک با استفاده از دستگاههای شمارنده مکانیکی یا القایی قابل بدست آمدن است . بنابراین تعجب آور نیست که مقدار چشم گیری از تحقیقات در جهت بررسی احتمال برآورد یا بهبود یک ماتریس درخواست مبدا - مقصد با
حجم های مشاهده شده روی سفرهایی در شبکه مورد نظر انجام می شود .
تعداد زیادی از مدلها در گذشته پیشنهاد شده است . Vanvilet - (1980) willumsen , vanzuylen و (1981)willumsen - (1982)Nguyen - Vanzuylen و Branston (1982) - (1987)spiess . این مدلها در حالیکه خیلی از لحاظ تئوریکی جالب هستند ، تاکنون از لحاظ عملی ارتباط کمی داشته اند . این ناشی از زمان زیادی است که صرف محاسبات می شود و کاربرد در مسائل در بعد کوچک است . آنچه که ما خیلی خوب می دانیم این است که هیچکدام از این روشها بطور موفق به شبکه های در ابعاد وسیع و بزرگ با صدها منطقه ترافیکی و هزاران سفر شبکه ای اعمال نشده است . اکثر این روشهای سنتی به شکل مسائل اپتیمم سازی که در آنها تابع هدف هماهنگ با برخی توابع فاصله بین یک ماتریس درخواست اولیه و درخواست نتیجه شده g قابل فرموله شدن هستند . سپس مسائل محدود کننده در جهت نزدیک کردن حجم های انتخاب شده به حجم های مشاهده شده در نقاط شمارش استفاده می شوند . (توجه داشته باشید که برخی فرمولاسیون ها VanZuylen و (1982)Branston مسائل محدود کننده در آنها دخیل می شوند و بنابراین بعنوان اصطلاحات اضافی در توابع هدف ظاهر می شوند . )
در بخشهای زیر ما یک مدل جدید که مناسب برای کاربردهای در مقیاس بزرگ است را تشریح می کنیم . ما نشان می دهیم که چگونه این مدل بدون احتیاج به گسترش هیچگونه برنامه جدیدی قابل اجرا است ، اما به جای آن با استفاده از نسخه استاندارد از بسته برنامه ریزی حمل و نقل EMME/2 استفاده می شود . در نهایت ما نتایج برخی کاربردهای در مقیاس شهری و ملی را که در آنها مدل جدید ما اخیراً استفاده شده را خلاصه می کنیم .
روش گرادیان :
در این مقاله یک نوع جدید از مدلها پیشنهاد شده است . همچنین بعنوان یک مسئله اپتیمم سازی فرموله شده است . اما در اینجا تابع هدف برای اینکه حداقل سازی شود آنرا در فاصله بین حجمه ی مشاهده شده و انتخاب شده در نظر گرفته ایم . آسان ترین تابع از این نوع جذر جمع اختلاف ها ، که به مسئله حداقل سازی هدایتمان می کند می باشد .
دسته بندی | ریاضی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 27 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 29 |
نشانه های یک نقطه عطف در تاریخ ریاضی و وظایف ما
سال جهانی ریاضیات بود و مایل بودم که مثل بسیاری از عاشقان ریاضی راجع به چیستی ریاضی چیزی تهیه کنم. این کار عملی شد اما از همان موقع باورگونه ای در ذهنم ایجاد شد که تا مدتها جرأت بیان صریح آن را حتی برای خودم نداشتم، چرا که با مسیری که خود در آن قدم گذاشته ام، تناقص داشت. این فکر همواره مرا آزار داده است. تصمیم گرفته بودم که روی این فکر کار جدی انجام داده و آن را در کنفرانس ریاضی در اهواز مطرح کنم ولی میسر نشد. بنابراین بنا را بر این گذاشتم که در تابستان امسال روی این مطلب مطالعات جدی انجام دهم و ثمره آن را در سی و ششمسن کنفرانس ریاضی در یزد مطرح کنم. چون کار اصلی را به تعطیلات تابستان موکول کرده بودم، مقدور نبود که خلاصه مقاله و خود مقاله را به موقع به کنفرانس ارسال کنم. بعلاوه عنوان اولیه مقاله (شرایط کنونی و وظایف انجمن ریاضی ایران) موجب سوء تعبیر نماینده انجمن شد و نظرشان این بود که مطلب بایستی در میزگرد مطرح شود تا بتوان به آن پاسخ داد، در حالی که مقاله عمدتاً در جهت تقویت انجمن است، مضافا این که میزگرد جای ارائه مقاله نیست. به هر حال این تصمیم مرا آزرده خاطر کرد و به دلیل تردید در انجام کار، مطالعاتم دچار اختلال شد. اما در هر صورت تصمیم گرفتم که این ایده را هر چند به صورت ناقص و فشرده و به شکل آزاد، در کنفرانس ارائه کنم.
حقیقتی آشکار است که هر پدیده ای، تاریخی دارد و برای این که تصمیمی برای حال و آینده آن پدیده بگیریم بایستی تاریخ گذشته اش را بدانیم. اگر بخواهیم به زبان ریاضی تشبیه کنیم، مسیر حرکت یک پدیده مثل یک منحنی همواری است که جهت حرکت آن در هر لحظه، به مسیری که تا آن لحظه طی گرده است بستگی دارد و اگر منحنی را یک منحنی هدفدار تصور کنیم (که در مسائل اجتماعی این چنین است) مسیر گذشته و هدف نهایی جهت گیری بعدی را مشخص خواهد کرد. اگر با توجه به مسیر گذشته جهت منحنی در راستای هدف نباشد، آن نقطه، نقطه عطف خواهد بود. در بخش اول این نوشتار قصد این است که نشان دهیم در یک نقطه عطف از تاریخ ریاضیات ایستاده ایم.
این ادعا که «ما در یک نقطه عطف از تاریخ ریاضیات قرار داریم»، یک ادعای جسارت آمیزی است و نیاز به مطالعه وسیع درباره تاریخ ریاضیات و وضعیت ریاضی در دنیای امروز بویژه اروپا که محور تحولات در این رمینه است، دارد. قسمت اول ،یعنی تاریخ ریاضیات، با توجه به منابع قابل قبول تا حدی انجام شدنی است، اما قسمت دوم احتیاج به زمان بیشتری دارد و از این جهت کار خود را ناقص می دانم.
نگاهی گذرا به تاریخ ریاضی: مطمئنا تاریخ ریاضی همزمان با تاریخ اندیشه انسانی است. لذا نمی توان تاریخ دقیقی برای آغاز آن متصور شد. اسناد تاریخی نشان می دهند که شرق از قبیل چین, هند, ایران, بابل و مصر به تبع تمدنهای اولیه در آن، پیشتر از غرب صاحب علوم و از جمله ریاضیات نسبتا پیشرفته ای بودند. مقدمه «پاپیروس رایند» (1650 ق م ) که یکی از قدیمترین اسناد تاریخ ریاضی است، با توجه به کندی تحولات در عهد باستان، نشان می دهد که در اوائل هزاره دوم قبل از میلاد تمدنهای شرق دارای ریاضیاتی پیشرفته بوده اند. در این سند چنین آمده است :
«به جرئت می توان گفت که بارزترین مشخصه شعور انسان که نشان دهنده درجه تمدن هر ملت است همان قدرت استدلال کردن است، و به طور کلی این قدرت به بهترین وجهی می تواند در مهارت های ریاضی افراد آن ملت به نمایش گذاشته شود»
این سند همچنین نشان می دهد که برخلاف نظر برخی تاریخ نویسان، ریاضیات قبل از تمدن یونان باستان عمدتاً تجربی و شهودی نبوده، و به نحو قابل قبولی با استدلال همراه بوده است.
در اثر ارتباطاتی که یونیان با امپراطوری ایران، بابل و مصر داشتند و به ویژه پس از کشورگشاییهای اسکندر، یونانیان تقریبا بر همه علوم زمان خود احاطه پیدا کردند و تقریبا در همه زمینه ها و از جمله ریاضیات آثاری مدون را بوجود آوردند که تا قرنها بر جهان اندیشه حکومت می کردند. به نظر می رسد که تمایل به منطق و استدلال در قرون قبل از میلاد در یونان به اوج خود رسید. به روایت تاریخ نویسان ریاضی، اولین تلاش خوب برای استدلال مسایل ریاضی توسط تالس در سده ششم قبل از میلاد و پس از آن توسط شاگردش فیثاغورس و بعد از آن در قرون سوم ق.م. توسط اقلیدس در کتاب اصول اقلیدس به صورت مدون درآمد. کتاب اصول اقلیدس گرچه شامل مقالاتی در باره اعداد است اما بیشتر مسایل مربوط به اعداد از زاویه هندسی مورد توجه قرار گرفته اند. مشابه کار اقلیدس را «نیکوماخوس» (اواخر قرن اول بعد از میلاد) در زمینه حساب انجام داد.
رسالات منطق «ارسطو» (قرن چهارم ق.م) که بعدها به «ارغنون» مشهور شد، و اثری است ریاضی- فلسفی، نیز از جمله آثاری است که بیش از هزار سال بر جهان اندیشه، از جمله ریاضی، تاثیرات عمیق گذاشت. کارهای «ارشمیدس» (سده سوم قبل از میلاد، برخی او را یکی از بزرگترین ریاضیدانان همه اعصار نامیده اند ) همواره الهام بخش ریاضیات کاربردی بوده است و تا قرن نوزدهم نفوذ عمیقی در ریاضیدانان به ویژه در زمینه آنالیز داشته است .
طی قرون بعد از میلاد به دلیل جنگ های داخلی، تسلط امپراطوری روم بر یونان، سوزاندن کتابخانه ها از جمله کتابخانه بزرگ اسکندریه و مهمتر از همه افتادن علوم در زندان خرافی کلیسا، به تدریج و به خصوص پس از تسلط اسلام بر تمدنهای بزرگ آن زمان در قرن هفتم، رسالت حفظ و انتشار علوم بر عهده ممالک اسلامی افتاد. به روایت برخی کتابهای تاریخی اولین کسی که به ترجمه آثار یونانی دست زد «ابن مقفع» دانشمند ایرانی قرن دوم هجری ( قرن نهم میلادی ) بود. وی اولین بار فن منطق را به عربی ترجمه کرد و مسلمانان را به این دانش مسلح کرد. پس از آن جریانی شکل گرفت که در تاریخ به نهضت ترجمه معروف است. در این جا نقش یک انجمن پنهانی به اسم «اخوان الصفا» که در قرن چهارم هجری شکل گرفت بسیار بارز است. نتیجه کار این انجمن که متشکل از علماء و دانشمندان اسلامی بود رساله هایی است که مشتمل بر 51 مقاله در زمینه های مختلف علوم طبیعی ، ریاضی، الهی و مسائل عقلی و غیره می باشد. از میان دانشمندانی که تاثیرات زیادی را روی نسل های بعدی در زمینه ریاضی گذاشتند می توان از خوارزمی، ماهانی، ابن قروه، کرجی، بوزجانی، خیام، ابن عزرا، کاشانی و خواجه نصیرالدین طوسی نام برد.
البته در این دوره که به دوره تاریک اندیشی غرب مشهور است و تا حدود سده چهارده میلادی ادامه داشته است، در امپراطوری روم شرقی (بیزانس) که به طور طبیعی بیشتر تحت تاثیر فرهنگ یونانی بود، علوم و از جمله ریاضیات به حرکت خود، به کندی، ادامه داد. در این میان می توان از «بوئتیوس» (ح 510 م) نام برد که معلومات ریاضی دانانی چون «اقلیدس»، «نیکوماخوس» و «ثاون» را در کتابی به نام دو مقاله در باب اصول حساب گرداوری کرد که در همه مدارس قرون وسطی تدریس می شد. برجسته ترین ریاضیدان قرون وسطی در غرب، «فیبوناتچی» (1202 م) بود که تا حدود زیادی تحت تاثیر کتاب «جبر و مقابله» اثر مهم ریاضیدان بزرگ ایرانی (قرن نهم میلادی )، یعنی «خوارزمی»، بوده است.
در کتاب «صورتبندی مدرنیته و پست مدرنیته»، قرون پس از دوره تاریک اندیشی غرب، به چهار دوره به صورت زیر تقسیم شده است:
1- دوره رنسانس یا نوزایی، از قرن چهاردهم؛
2- جنبش اصلاح دینی، در قرن شانزدهم؛
3- عصر روشنگری، از اواخر قرن هفدهم تا اوایل قرن هیجدهم؛
4- انقلاب صنعتی، از نیمه دوم قرن هیجدهم تا نیمه قرن نوزدهم؛
به نظر می رسد این تقسیم بندی در مورد تاریخ تحول ریاضیات در غرب نیز، با مختصر تفاوتی، صدق می کند.
جرقه های دوره نوزایی در ایتالیا زده شد. در این دوره در واقع علوم عهد یونان باستان و تمدن اسلامی ترجمه و بازیافت شد. شاید بتوان گفت این کار در زمینه ریاضیات در قرن سیزدهم با کارهای فبیوناتچی شروع شد. یه این ترتیب، دوره نوزایی در ریاضیات از قرن سیزدهم شروع شده است که با توجه به ماهیت ریاضی تا حدی طبیعی است. این نکته از این جهت تذکر داده شد تا توجه کنیم که تحولات در علوم گرچه به مقدار زیاد به تحولات اجتماعی وابسته است، اما بر آن منطبق نیست و گاه خود می تواند زمینه ساز تحول اجتماعی باشد.
در دوره اول تحول ریاضی در غرب که می توان گفت از قرن سیزدهم میلادی تا نیمه قرن شانزدهم ادامه دارد، اگر چه ریاضیات پیشرفت زیادی کرد اما خلاقیت و نوآوری چندانی در آن صورت نگرفت.
از نیمه دوم قرن شانزدهم تحت تأثیر گشایشی که از طریق اصلاح دینی و اجتماعی ( با پرچمداری مصلحینی چون «مارتین لوتر»، «توماس مونتسر»، «هولدریخ تسوینگلی»، «جان کالون» و دیگران ) در غرب صورت گرفت، شاهد کارهای خلاقانه در ریاضیات هستیم. می توان گفت که این جریان از «نپر» و ابداع لگاریتم شروع شد و با توجه به نیاز آن زمان به کارهای محاسباتی سنگین به شدت مورد اقبال قرار گرفت. سده های هفدهم و هیجدهم شاهد ریاضیدانان بزرگی با کارهای بزرگ در زمینه های مختلف است. «گالیله» و «کپلر» در زمینه مکانیک آسمان، «پاسکال» در زمینه هندسه تصویری و پایه گذاری نظریه احتمال (به همراه ریاضیدان بزرگ فرانسوی، یعنی «فرما» )، «دکارت» در زمینه ابداع هندسه تحلیلی ( ظاهراً «فرما» نیز همزمان با او به هندسه تحلیلی رسیده بود)، «فرما» در زمینه های مختلف ریاضی و به ویژه در زمینه نظریه اعداد و ایجاد زمینه برای پیشرفت جبر و آنالیز و بالاخره «کاوالیری»، «جان والیس» و «باروی» در بسترسازی مناسب برای کارهای اساسی که بعداً در قرن هیجدهم توسط «نیوتن» و «لایب نیتس» صورت گرفت. به این نامها بایستی نام ریاضی دان بزرگ هلندی قرن هفدهم یعنی «کریستین هویگنس» را هم اضافه کنیم که کارهایش باعث پیشرفتهای محسوسی در علم نجوم و احتمالات و اختراعات صنعتی از جمله اختراع ساعت پاندولی شد.
اوایل قرن هیجدهم نقطه عطفی در تاریخ ریاضیات است. در اوایل این قرن نیوتن و لایب نیتس به طور همزمان و با استفاده از کارهای کسانی چون کاوالیری، جان والیس و باروی که پیش از این انجام شده بود، حساب دیفرانسیل و انتگرال را ابداع کردند. در نیمه اول این قرن شاهد ریاضیدانان بزرگ دیگری نظیر برادران برنولی ( سه برادر ریاضیدان که در حل مسایل ریاضی خستگی ناپذیر بودند )، «تیلر»، «مکلورن» و دیگران هستیم.
متعاقب پیشرفتهای ریاضی و به تبع آن سایر علوم مرتبط با ریاضی و با توجه به نیاز زمان، اختراعاتی در زمینه های مختلف شروع شد و نطفه های انقلاب صنعتی در غرب در نیمه دوم قرن هیجدهم شکل گرفت. این انقلاب صنغتی به دنبال خود تغییراتی در دیدگاههای فلسفی و اجتماعی غرب گذاشت. اگر چه به روایت تاریخ، انقلاب صنعتی از انگلیس شروع شده بود ولی در فرانسه با انقلاب اجتماعی همراه شد و توانست تأثیرات شگرفی را در بینش جهان غرب بگذارد. ریاضیدانان این دوره تحت تأثیر همین بینش توانستند تابوهای ریاضی را در همه زمینه ها بشکنند. ابتدا به دنبال ابهاماتی که در طرح «بینهایت کوچکها» از طرف نیوتن و لایب نیتس در بحث حساب دیفرانسیل و انتگرال پیش آمده بود، مباحثات و مجادلات زیادی در این مورد صورت گرفت. در اثر تلاش ریاضیدانانی چون «اویلر»، «دالامبر»، «بولتسانو»، «وایراشتراوس»، «لاگرانژ»، «ریمان» و به خصوص «کوشی» برای اجتناب از این شبهات، از دل هندسه، آنالیز سر برآورد و به اوج خود رسید. از سوی دیگر نیز با تلاش ریاضیدانی چون «واندرموند»، «لاگرانژ»، «گاوس»، «آبل»، «گالوا»، «همیلتن» و دیگران از دل حساب و نظریه اعداد شاخه های مختلف جبر شکل گرفت. در این میان کارهای گاوس، آبل و به ویژه گالوا بسیار بدیع بود و کار همیلتن به جهت معرفی حلقه های تعویض ناپذیر، به دلیل ساختار شکنی، بسیار مؤثر بود.
جریان انقلابی دیگری که در این زمان شکل گرفت، شکستن تابوی هندسه اقلیدسی بود. به نقل از اسناد تاریخی اولین کسی که با طرد اصل پنجم اقلیدس به هندسه نااقلیدسی نزدیک شد «گاوس» ریاضیدان بزرگ آلمانی بود که بهر دلیل آن را انتشار نداد. کمی بعد هندسه نااقلیدسی به صورت مستقل توسط «یوهان بایایی» (1802-1860) ریاضی دان مجاری و «لباچفسکی» (1793- 1856) ریاضی دان روسی اعلام وجود کرد. چندی بعد «ریمان» با جرح و تعدیل دیگری در اصل پنجم اقلیدس، هندسه دیگری را که به هندسه بیضوی موسوم است، معرفی کرد.
دسته بندی | تاریخ و ادبیات |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 805 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 225 |
شبکه قواعد واجی در گویش لری اندیمشک
1-1 درآمد
امروزه مطالعات زبانشناختی در گوشه گوشه جهان جایگاه برجستهای را به خود اختصاص داده است و در این میان بررسیهای واجشناختی از دیدگاه مختلف نظری مطرح گردیده است. نظریههای واجشناسی موجود در حوزه زبانشناسی نظری به عنوان مدلهایی آرمانی زمانی میتوانند ادعای خود را به اثبات برسانند که براساس دادههای برگرفته از زبانهای طبیعی قابل سنجش باشند. برای نیل به این هدف ناگفته پیداست که بایستی شواهدی از نظام آوایی زبانهای طبیعی ارائه کرد و با اتکا به این شواهد صحت و سقم این نظریهها را محک زد. گونهی زبانی که در این پژوهش به عنوان یک زبان طبیعی و زنده مورد بررسی قرار میگیرد گویش لری اندیمشکی است. مطالعهی نظام واجی این گویش براساس نظریه واجشناسی جزءمستقل صورت میگیرد.
1-2- بیان مسئله
زبان پدیدهای پویا و در حال تغییر است. گویش لری نیز که یکی از گویشهای زبانهای جنوب غربی ایران میباشد از این قاعده مستثنی نیست. گویش لری خود به زیر مجموعههایی تقسیم میشود که هر کدام با گونههای دیگر تفاوتهایی دارد. به دلیل همین تفاوتهای گویشی پژوهشگر مطالعهی خود را به گویش لری شهر اندیمشک محدود کرده است. حتی در شهر اندیمشک نیز گویش سخنگویان هر طایفه با طایفه دیگر تفاوتهای آوایی اندکی دارد که در این تحقیق از آنها چشم پوشی شده است، زیرا در غیر این صورت میبایست این تحقیق در مورد یک طایفه مشخصی انجام میگرفت و حیطهی مطالعه محدودتر میشد. در رابطه با گویش لری به طور کلی تاکنون پژوهشهای زبانی اندکی انجام گرفته است و بر روی گویش لری اندیمشک تا آنجا که نگارنده تحقیق کرده است کار زبانشناختی صورت نگرفته است.
در این پایاننامه سعی بر آن است که نظام آوایی گویش لری اندیمشک براساس نظریهی واجشناسی جزءمستقل مورد بررسی قرار گیرد و پس از تعیین همخوانها و مصوتها براساس آواشناسی نوین به توصیف تک تک اصوات گفتاری این گویش بپردازیم. توصیف همخوانهای گویش از نظر جایگاه تولید، شیوهی تولید و واکداری و توصیف واکهها براساس آن بخش از زبان که در امر تولید واکه دخیل است، ارتفاع زبان و گردی لبها صورت میگیرد. همچنین ساخت هجایی و خوشههای آغازی و پایانی مورد بررسی قرار میگیرند و چگونگی توزیع همخوانها در هجا مورد بررسی قرار گرفته و مشخص میشود که آیا همخوانها در هجا دارای توزیع کامل هستند یا ناقص. در آخر به فرایندهای آوایی موجود که صورت واجی را به صورت آوایی تبدیل میکنند، پرداخته میشود.
1-3 هدف و اهمیت موضوع
باتوجه به این که لهجهها و گویشهای یک سرزمین نشانگر غنای فرهنگی آن سرزمین است و هر گویش به نوبه خود دارای گونههای مختلفی است، جمعآوری این گویشها و پرداختن به مباحث مختلف زبانشناختی مرتبط با آنها در شناساندن این گونههای زبانی به نسلهای بعدی و محققان کمک میکند. پس وظیفه ماست که با برسی زبانها و گویشهای مختلف سرزمین ایران به غنای فرهنگی و فراهم آوردن زمینه برای مطالعه پژوهشگران بعدی کمک نماییم. متاسفانه، بر روی لهجههای محلی موجود در کشور تحقیقات اندکی صورت گرفته است در حالی که با انجام تحقیق، تتبع، و ثبت لهجههای محلی و گردآوری آنها میتوان فرهنگ جامع و کاملی برای زبان فارسی تهیه کرد و بسیاری از نکات باریک و مبهم موجود در زبان شناسی ایرانی را روشن ساخت، واژههای کهن موجود در متون ادب فارسی که به فارسی دری نرسیدهاند را شناخت، و از چگونگی تغییرات آوایی صرفی نحوی و معنایی واژگانی که در اثر گذشت زمان در مناطق مختلف ایران ایجاد میشود آگاه شد و به بازیافت واژههای فنا شده فارسی کمک کرد.
ثبت گویشها و لهجههای ایرانی در مطالعات رده شناختی زبان نیز مفید واقع میشود زیرا از این طریق میتوان به طبقهبندی گویشها پرداخت و به روابط موجود بین گویشهای مختلف پی برد.
شناخت آداب و رسوم، فرهنگ و باورها و اوضاع اجتماعی مناطق مختلف ایران، ایجاد زمینه مناسب برای انجام مطالعات تاریخی- تطبیقی و بازسازی صورتهای کهن از اهداف دیگر این گونه بررسیهاست. بنابراین در انجام این پژوهش اهداف زیر مدنظر قرار گرفتهاند:
1- هدف نظری: این پژوهش بر آن است که با تکیه بر دادههای یک گونهی زبانی ایرانی بار دیگر کفایت نظریه واجشناسی پسازایشی جزءمستقل را محک بزند.
2- هدف کاربردی: با نتایجی که از این پژوهش به دست میآید میتوان مواد زبانی و شواهد واقعی از یک نظام زبان طبیعی را در دسترس محققان، دانشجویان، مؤسسات علمی، آموزشی و پژوهشی دستاندرکار زبان در ایران قرار داد تا به جای دادههای گونههای زبانی غیر ایرانی هنگام تبیین نظریههای واجشناسی، از دادههای واقعی و زنده گونههای ایرانی بدین منظور استفاده گردد. این پژوهش همچنین میتواند در تهیهی اطلس گویش شناسی مورد استفاده قرار گیرد.
3- هدف توصیفی- فرهنگی: با انجام این پژوهش گوشهای از میراث زبانی ایران ضبط و توصیف میشود.
1-4 پرسشهای پژوهش
در تدوین پژوهش حاضر، پرسشهای کلی زیر به عنوان نقطه شروع مدنظر نگارنده بودهاند:
1- مجموعه آواهای گویش لری اندیمشک کدامند؟
2- از میان تجلیات آوایی لری گونه اندیمشک کدام موارد در سطح بازنمایی زیرین دارای نقش تمایزدهنده هستند؟
3- قواعد واجی گونه لری اندیمشک کدامند؟
4- نظام سلسله مراتبی قواعد واجی در لری اندیمشک کدام است؟
1-5 فرضیههای پژوهش
1- لری گونه اندیمشک در بخشی از نظام همخوانی و واکهای خود بر فارسی معیار منطبق است، اما دستهای از همخوانها و واکههای خاص خود را نیز دارا میباشد، ضمن آن که برخی واکهها و همخوانهای فارسی در آن دیده نمیشود.
2- عناصر سطح بازنمایی زیرین در لری اندیمشک برخی با فارسی معیار یکسان و برخی ویژهی این گویشاند. ازآن جملهاند: انفجاری ملازی بیواک، انفجاریهای نرم کامی واکدار و بیواک، واکههای افراشته پیشین و پسین نرم، و واکهی مرکزی.
3- در گونه لری اندیمشک قواعد واجی از نوع همگونی، ناهمگونی، حذف، درج، و قلب به فراوانی در جمع واکهها و همخوانها و همینطور در محیطهای میان همخوان و واکه قابل مشاهدهاند.
4- در جمع قواعد لری گونه اندیمشک نظام سلسله مراتبی ویژهای ناظر بر روابط برهم کنشی از نوع زمینه چین، زمینه برچین، عکس زمینه چین و عکس زمینه برچین برقرارند.
1-6 گسترهی پژوهش
گستره پژوهش حاضر به دو بخش قابل تقسیم است: گسترهی جغرافیایی و گسترهی زبانی.
1-6-1 گسترهی جغرافیایی
این شهر مرکز شهرستان اندیمشک در طول جغرافیایی 48 درجه و 21 دقیقه و عرض جغرافیایی 32 درجه و 27 دقیقه در ارتفاع 150 متری از سطح دریا واقع است. اندیمشک در 150 کیلومتری شمال غربی اهواز و در مسیر راه تهران- اهواز و همچنین در مسیر خط آهن جنوب (تهران- خرمشهر) قرار گرفته است(آمار نامه استان خوزستان، 1375). شهر اندیمشک در بخش جلگهای و هموار استان خوزستان قرار گرفته، و از آب و هوایی گرم و خشک برخوردار است و یکی از شانزده شهرستان استان خوزستان است. شهرستان اندیمشک از شرق با دزفول، از جنوب با شوش، از غرب با آبدانان (استان ایلام) و از شمال با پلدختر و خرم آباد (استان لرستان) همسایه است. شهرستان اندیمشک از دو بخش الوار گرمسیری مشتمل بر 3 دهستان به نامهای حسینیه، قیلاب و مازو، و بخش مرکزی مشتمل بر دهستان حومه تشکیل شده، و مجموعاً دارای 170 آبادی است. شهر اندیمشک، مرکز شهرستان و تنها شهر آن است (فرهنگ جغرافیایی آبادی های کشور، 1370).
این شهرستان در دامنههای جنوب باختری رشته کوههای زاگرس قرار گرفته است و بلندترین کوههای بخش شمالی آن مشتمل بر کوه سالن با ارتفاع 460، 2 متر، و کوه دار تا گیروه با ارتفاع 383، 2متر است. دو رودخانه کرخه و دز در دو سوی شهرستان اندیمشک جاریند. رود کرخه مرز باختری (15 کیلومتری) شهرستان اندیمشک را تشکیل میدهد. این رود که از کوههای الوند و گرو سرچشمه میگیرد، در ابتدای مسیر طولانی خود گاماساب، در لرستان سیمره، و در خوزستان کرخه نامیده میشود. شاخهی مهم آن در اندیمشک، رود زال است. رود دز نیز که مرز خاوری شهرستان اندیمشک را تشکیل میدهد، از کوههای لرستان سرچشمه گرفته، پس از آبیاری نواحی خاوری اندیمشک و دزفول و پس از پیوستن آب شطیط به آن، در نقطهای به نام بند قیر به کارون میریزد.
1-6-2 گسترهی زبانی
اگرچه نگارنده در این مقاله به بررسی آوایی گونهی لری شهر اندیمشک میپردازد، اما باید توجه داشت که تحقیق در مورد گویش لری بی آن که ذکری از لری گونهی لرستان شود، پژوهشی ناتمام است، چرا که مردم لر زبان اندیمشک در اصل مهاجرانی هستند که اجداد آنها در سالیان گذشته از لرستان به آن جا مهاجرت نمودهاند. لری یکی از زبانهای شاخهی هند و اروپایی است که چهار میلیون گویشور دارد (آنونبی، 2003). گسترهی نژادی لران در مناطق جنوب غربی ایران و جنوب شرقی عراق میباشد. لرها شاخهای از خانواده اقوام ایرانی (هندو اروپایی) هستند که این شاخه خود متشکل از چند زیرگروه پیوسته از ایلات یا قبایل و طوایف و... است، شناخته شدهترین این گروهها عبارتند از: فیلی (feyli)، یا لر کوچک، بختیاری، بویراحمد، کهگیلویه و ممسنی (چهار گروه اخیر لر بزرگ را تشکیل میدهند). فیلی خود به دو شاخهی پیش کوه و پشت کوه تقسیم میشود، سرزمین تحت نظر لر بزرگ شامل استانهای بختیاری، قسمتهای بزرگی از خوزستان، اصفهان، فارس، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد بوده است. در زمان صفوی، سرزمین لر بزرگ به بخشهای بختیاری، کهگیلویه و ممسنی تقسیم میشود. علاوه بر جمعیت اندکی (نزدیک به 80000) در جنوب غربی عراق، لرها در چندین استان ایران پراکندهاند. بیشترین تمرکز لرها در استان لرستان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، بویراحمد و کهگیلویه میباشد، جمعیت قابل توجهی از لرها همچنین در استانهای مجاور، یعنی ایلام، اصفهان و فارس زندگی میکنند.
1-6-2-1 گویشهای مختلف زبان لری
گونهی لری یکی از گویشهای زبانهای ایرانی جنوب غربی است (ارانسکی، 1378: 163). به طور سنتی گونههای لری تحت عنوان یک زبان واحد طبقه بندی شده است، گرچه در این مورد نظرات مختلفی وجود دارد و برخی پژوهشگران با نگرشی محافظهکارانه در قیاس با اکثریت فارس زبان ایران بیان داشتهاند که لری فقط یک «لهجه» از فارسی است، از جهتی دیگر نیز شمار فزایندهای از پژوهشگران میکوشند لری را بیش از یک زبان معرفی کنند(آنونبی، 2003). گرچه لرها از نظر زبانی آشکارا با فارسی مرتبط هستند، کارشناسان در این باره اختلاف نظر دارند که لری از فارسی باستان یا از فارسی میانه منشعب شده است. سر هنری راولینسون نخستین کسی است که به طور دقیق از رابطهی بین زبان لری با زبان فارسی باستان پرده برداشت و بدینسان متوجهی پیوستگی قومی بین پارسیان باستان و لرها شد. او معتقد است که لری از فارسی قدیم گرفته شده است که با پهلوی ساسانی تجانس دارد، اما از جهاتی نیز با آن متفاوت است(راولینسون،1362: 155). برخی نیز لری را به جهت شباهت به زبان پارسی میانه که زبان پارتیان و ساسانیان بوده است، شاخهای از زبان فارسی دانستهاند (اماناللهی بهاروند، 1370: 40). ایزدپناه معتقد است که زبان لری از زبان فارسی کهن برگرفته است (ایزدپناه،1376، ج 1 :4 ). تکستون بر این باور است که زبان لری نزدیک به هزار سال پیش یا کمتر از زبان فارسی منشعب شده است (تکستون، نقل از اماناللهی بهاروند،1370 : 53). اماناللهی تقسیم بندی دیگری از زبان لری ارائه میدهد. او لری را به دو شاخه «باختری» و «خاوری» تقسیم میکند. گویش لری باختری شامل لرنشینان نهاوند، بروجرد، ملایر، تویسرکان، لرستان و برخی از نواحی استانهای ایلام، و خوزستان است و لری خاوری، گویش مردمان ساکن استانهای چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس و بوشهر است (اماناللهی بهاروند،1370 : 55). آنونبی (2003) بر این باور است که گونهی لری یک پیوستار زبانی مابین دو قطب فارسی و کردی هستند.
1-6-2-1 لرستان و تحولات تاریخی آن
لرستان از نظر باستان شناسی حائز اهمیت است چرا که از جمله سرزمینهایی است که انسان برای اولین بار در آن به اهلی کردن حیوانات و نباتات پرداخته و کشاورزی و یکجا نشینی را به عنوان لازمه پیدایش تمدن آغاز کرده است (اماناللهی بهاروند،1370 : 25). اولین قومی که بر این پهنه حکومت کرده است، «عیلامی»ها بودهاند که تاریخ آن به اوایل هزاره چهارم پیش از میلاد باز میگردد. عیلامیها از اقوام بومی ایران، آسیانیکها، بودهاند و حوزهی تمدن آنها استانهای لرستان، پشت کوه (ایلام)، خوزستان، بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و قسمتهایی از فارس را شامل میشده است. در همین دوره و همزمان باعیلامیها قوم دیگری به نام «کاسی»ها در این منطقه سکونت داشتهاند که دربارهی نژادشان اختلاف نظر وجود دارد. عدهای آنان را بومیان اولیه لرستان میدانند و دیگران آنان را از اقوام آریایی که پیش از مادها و پارسها به این منطقه مهاجرت کردهاند، میشمارند (خودگو، 1376: 83 ). لرد کرزن انگلیسی (کرزن، 1350، نقل از اماناللهی بهاروند، 1370: 23) نیز درباره منشاء قومی لرها مینویسد:
«اکثریت نویسندگان بر این قول میباشند که ایشان از اصل و تبار آریایی و بنابراین ایرانی هستند و پیش از ورود تازیان و ترکها و تاتارها در این سرزمین ساکن بودهاند».
این منطقه در دوران ساسانی از لحاظ تقسیمات سیاسی جزو «پهله» محسوب میشده است که بعدها اعراب آن را «جبال» خواندند. از شهرهای معروف آن دوره شاپورخواست، خرمآباد امروزی است. راولینسون به این نکته اشاره دارد که سرزمینهای لرنشین به دو بخش لر کوچک و لر بزرگ تقسیم میشود و مرز بین دو منطقه رود «دز» بوده است (راولینسون،1362: 28 ). در زمان شاه عباس «لر کوچک» به «لرستان» تغییر نام داد که شامل پشتکوه و پیشکوه میشد. از این زمان تا 1348 هـ .ش. یعنی دورههای صفوی، افشاری، زند، قاجار و پهلوی این سرزمین توسط والیان اداره شده است. در زمان قاجار، پشت کوه از لرستان جدا شد و نفوذ والیان کاهش یافت و در نهایت در 1350 ه.ش. با تصرف کل منطقه به دست نیروهای دولتی، «پیشکوه» به استان لرستان و «پشتکوه» به استان ایلام تبدیل شد. سرزمین تحت نظر لر بزرگ شامل استانهای بختیاری، قسمتهای بزرگی از خوزستان، اصفهان، فارس، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد بوده است. در زمان صفوی، سرزمین لر بزرگ به بخشهای بختیاری، کهگیلویه و ممسنی تقسیم میشود. تسلط کردها بر مناطق لرنشین و مهاجرتهایی که به این سرزمین داشتهاند و آمیزش آنها با لرها موجب شده است که عدهای به غلط لری را شاخهای از کردی بدانند و برخی از شاخههای بزرگ لر، مانند ممسنی و بختیاری را کرد قلمداد کنند (اماناللهی بهاروند، 1370: 38).
1-6-2-2 سابقهی تاریخی شهر اندیمشک
بانی آن فردی به نام صالح محمد خان حاکم شوشتر و دزفول بوده است. وی در 1220 ه.ق. در نزدیکی شهر کهن لور و در 11 مایلی (تقریبا 18 کیلومتری) شمال غربی دزفول دژی را بنیاد نهاد که انضمام حومهی آن، صالح آباد نامیده شد. روستای صالح آباد که در نتیجهی اسکان برخی عشایر به تدریج شکل گرفت، درسال 1314 ه.ش. اندیمشک نامیده شد. توسعهی اندیمشک به سبب ایجاد خط آهن در 1306 ه.ش. بوده است. همچنین در جنگ جهانی دوم، به موجب معاهدهای اندیمشک محل انتقال نفت برای روسیه بود، بدین صورت که برای کاستن از ترافیک راه آهن یک خط لوله نفت از آبادان تا اندیمشک ساخته شد تا نفت منتقل شده به واگنها حمل شود. این روند تا احداث خط لولهی تهران از مسیر کوهستان در 1334 ه.ش. ادامه یافت (ایرانیکا). اندیمشک در 1335 ه.ش. به عنوان مرکز بخش اندیمشک، و در 1359 به عنوان مرکز شهرستان اندیمشک انتخاب شد.
1-7 وجه تسمیهی واژهی" لر"
وجه تسمیه یا خاستگاه اقوام نیز مانند دیگر پدیدههای انسانی در گذر زمان دستخوش تغییراتی از جمله در نام خود میشوند، اما اولین اشاره به لرها را میتوان در متون تاریخی و جغرافیایی قرن 4 ه.ق. در واژههای مثل «اللریه»، «لاریه»، «بلاد اللور»، و «لوریه» یافت. با این حال برای یافتن اولین اظهار نظرها پیرامون وجه تسمیهی لر باید تا قرن هشتم پیش آمد. حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده به این نکته اشاره میکند که:
« به وجهی گویند وقوع این اسم بر آن قوم، از آن است که در ولایت مانرود دهی است که آن را «کرد» خوانند و در آن حدود، بندی که آن را به زبان لری «کول» خوانند و در آن بند، موضعی که آن را «لر» خوانند. چون اصل ایشان از آن موضع برخاستهاند، از آن سبب ایشان را لر خواندهاند. وجه دوم آن که به زبان لری کوه پر درخت را لر گویند، بکسرا «راء» به سبب ثقالت کسرهی لام را به ضمه بدل کردند و لر گفتند. وجه سیوم آن که شخصی که این طایفه از نسل اویند، لر نام داشته است" (مستوفی ،1363 : 37).
ایزدپناه در این رابطه چنین مینویسد:
"دربارهی سبب نامگذاری این قوم به "لر" نگارنده بررسیهای زیادی انجام دادهام. تنها خبر درست و مستندی که میتوان به آن اعتماد کرد آن است که باید نام و واژهی "لر" از نام شهر "لور" که نام شهری کهن از سرزمین کاسیها بوده، گرفته شده باشد" ( ایزدپناه،1384: 85 ).
مسعودی نیز معتقد است که پس از ویرانی لورستان یا شهر لور، ساکنان آن به تدریج به مناطق شمالی کوچیدهاند و نام لور را با خود برده و بر محلهای تازه خود نهادهاند، و پس از آن واژه با تخفیف صدا «لر» شده است (مسعودی، 1365). امان اللهی نظریات مربوط به وجه تسمیه لرها را به سه گروه تقسیم میکند. اول اینکه برخی لرها را از نسل شخصی به نام لر دانستهاند. دوم، واژه «لر» را مشتق از کلمات ایرانی میدانند و سوم آن که، واژه لر را به مکانی منسوب دانستهاند (اماناللهی بهاروند، 1370: 19).
1-8 روش تحقیق
1-8-1 روش گردآوری دادهها و تدوین پیکرهی پژوهش
منبع جمعآوری ادبیات نظری مربوط به این پژوهش منابع کتابخانهای شامل کتابها، مقالات و پایاننامههایی است که در ارتباط با موضوع پژوهش نگاشته شدهاند. گردآوری دادههای تلفظی و تدوین پیکره زبانی نیز به روش میدانی و حاصل مصاحبه با گویشوران لرزبان شهر اندیمشک و ضبط گفتار آنها به شکل دیجیتالی با استفاده از دستگاه آی سی رکوردر میباشد. شیوهی به کار گرفته در این پژوهش، شیوهی هدایت شده میباشد، به این معنا که این تحقیق براساس گفتار عادی گویشوران و در محیط طبیعی انجام نگرفته است، بلکه پژوهشگر از گویشوران خواسته است که معادل لری اندیمشکی موارد موجود در پرسشنامه را تولید کنند. در مصاحبهها از پرسشنامه استاندارد پژوهشکدهی زبانشناسی، کتیبهها و متون سازمان میراث فرهنگی استفاده خواهد شد. سپس، دادهها با استفاده از رایانه و به شیوه گوشی آوانویسی خواهد شد. پیکرهی زبانی مورد استناد به شکل آوانویسی تفصیلی خواهد بود که در آن معیار تفصیل، شیوهی مصوب گروه زبان و گویش پژوهشکدهی زبانشناسی، کتیبهها و متون پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خواهد بود. پیکرهی مورد بحث، معیار استخراج آواها، واجها، قواعد واجی، و کشف شبکهی آنها خواهد بود.
1-8-2- جامعهی آماری
جامعهی آماری مورد مصاحبه متشکل از بیست گویشور بومی بالاتر از سی سال با تحصیلات دیپلم و بالاتر از آن با تسلط مطلوب بر گونهی مورد بررسی از هر دو جنس خواهد بود. تلاش خواهد شد در ارتباط با اصالت افراد مورد مصاحبه اطمینان کافی حاصل شود. گویشوران از سخنگویان بومی شهر اندیمشک خواهند بود که در تمام مدت زندگی خود ساکن این منطقه بودهاند. سپس برای آزمودن دادههای گردآوری شده، با یک گروه چهار نفره از افراد کم سواد و بیسواد، به عنوان گروه شاهد، مصاحبه خواهد شد. زمان مصاحبه برای هر مصاحبه شونده، حداکثر، سی دقیقه در نظر گرفته شده است.
فهرست مطالب:
پیشکش ........................................................................................................................................
یادداشت .......................................................................................................................................
فهرست مطالب .............................................................................................................................
نمادها و نشانهها .............................................................................................................................
فصل اول: مقدمه
1-1 درآمد...................................................................................................................................................................................
1-2 بیان مسئله.........................................................................................................................................................................
1-3 هدف و اهمیت موضوع..................................................................................................................................................
1-4 پرسشهای پژوهش.........................................................................................................................................................
1-5 فرضیههای پژوهش..........................................................................................................................................................
1-6 گسترهی پژوهش..............................................................................................................................................................
1-6-1 گسترهی جغرافیایی................................................................................................................................................
1-6-2 گسترهی زبانی..........................................................................................................................................................
1-6-2-1 گویشهای مختلف زبان لری........................................................................................................................
1-7 تحولات تاریخی لرستان................................................................................................................................................
1-7-1 سابقه تاریخی شهر اندیمشک...........................................................................................................................
1-8 وجه تسمیهی واژهی "لر" ...........................................................................................................................................
1-9 روش گردآوری دادهها و تدوین پیکره ......................................................................................................................
1-9-1- جامعهی آماری...................................................................................................................................................
فصل دوم: پیشینهی پژوهش ...............................................................................................................................................
2-1 پیشینهی نظری پژوهش ..............................................................................................................................................
2-1-1 درآمد ............................................................................................................................................................................
2-1-2 واجشناسی زایشی معیار ..........................................................................................................................................
2-1-3 واجشناسی جزءمستقل ............................................................................................................................................
2-1-4 تناوبهای مختصهای و بازنماییهای زیرین .......................................................................................................
2-1-4-1 مشاهدهیPR و کشف تناوبهای مختصهای ...............................................................................................
2-1-4-2 کشف UR.............................................................................................................................................................
2-1-4-2-1 شواهد درون پیکرهای ....................................................................................................................................
2-1-4-2-2 معیارهای روششناختی پنج گانهی کشف بازنمایی زیرین ................................................................
2-1-4-2-3 شواهد برون پیکرهای .....................................................................................................................................
2-1-4-3 تبیین رابطهی UR و PR ................................................................................................................................
2-1-4-4 تبیین اشتقاقهای واجی و برهمکنشهای بالقوهی قاعدههای واجی.....................................................
2-1-5 روششناسی انگارهی جزءمستقل...........................................................................................................................
2-1-6 هندسهی مختصههای واجی....................................................................................................................................
2-2 پیشینهی توصیفی پژوهش...........................................................................................................................................
2-2-1 درآمد..............................................................................................................................................................................
2-2-2 آثار برخی پژوهشگران پیرامون گونهی لری........................................................................................................
2-2-2-1 گرامی (1371).......................................................................................................................................................
2-2-2-2 احمدی نرگسه (1375)......................................................................................................................................
2-2-2-3 بخشیان فر (1375)..............................................................................................................................................
2-2-2-4 میرزایی (1379)....................................................................................................................................................
2-2-2-5 مکینون (2002)....................................................................................................................................................
2-2-2-6 آنونبی (2003) .....................................................................................................................................................
2-2-3 برخی مطالعات هم سو پیرامون دیگر گویشهای ایرانی.................................................................................
2-2-3-1 پرمون (1375).......................................................................................................................................................
2-2-3-2 نقش بندی (1375)..............................................................................................................................................
2-2-3-3 پرمون (1380).......................................................................................................................................................
2-2-3-4 پرمون (1381).......................................................................................................................................................
2-2-3-5 محمدی (1382)...................................................................................................................................................
2-2-3-6 مهاجرین کرمانی (1382)...................................................................................................................................
2-2-3-7 سوهانی (1383)....................................................................................................................................................
2-2-3-8 رستمی (1383)....................................................................................................................................................
2-2-3-9 ناطوری (1383).....................................................................................................................................................
فصل سوم: آواشناسی لری اندیمشک
3-1 درآمد................................................................................................................................................................................
3-2 توصیف آوایی همخوانهای لری اندیمشک...........................................................................................................
3-2-1 همخوانهای انفجاری..........................................................................................................................................
3-2-1-1 انفجاریهای دولبی.........................................................................................................................................
3-2-1-2 انفجاریهای دندانی-لثوی............................................................................................................................
3-2-1-3 انفجاریهای نرمکامی.....................................................................................................................................
3-2-1-4 انفجاریهای ملازی.........................................................................................................................................
3-2-1-5 انفجاریهای چاکنایی.....................................................................................................................................
3-2-2 همخوانهای خیشومی .........................................................................................................................................
3-2-2-1 خیشومیهای دولبی......................................................................................................................................
3-2-2-2 خیشومی لبی-دندانی....................................................................................................................................
3-2-2-3 خیشومیهای لثوی........................................................................................................................................
3-2-2-4 خیشومیهای نرمکامی..................................................................................................................................
3-2-2-5 خیشومی ملازی..............................................................................................................................................
3-2-3 همخوانهای لرزان..................................................................................................................................................
3-2-3-1 لرزانهای لثوی................................................................................................................................................
3-2-4 همخوانهای زنشی.................................................................................................................................................
3-2-4-1 زنشیهای لثوی...............................................................................................................................................
3-2-5 همخوانهای سایشی..............................................................................................................................................
3-2-5-1 سایشیهای لبی-دندانی................................................................................................................................
3-2-5-2 سایشیهای لثوی............................................................................................................................................
3-2-5-3 سایشیهای لثوی-کامی................................................................................................................................
3-2-5-4 سایشیهای ملازی..........................................................................................................................................
3-2-5-5 سایشیهای چاکنایی......................................................................................................................................
3-2-6 ناسودهها/ نیمواکهها/ غلتها.................................................................................................................................
3-2-6-1 ناسودههای کناری لثوی................................................................................................................................
3-2-6-2 ناسودههای سختکامی/ غلتهای افراشتهی پیشین ...........................................................................
3-2-6-3 ناسودههای نرمکامی (لبی شده).................................................................................................................
3-2-7 همخوانهای انفجاری-سایشی.............................................................................................................................
3-2-7-1 انفجاری-سایشیهای لثوی-کامی...............................................................................................................
3-3 توصیف آوایی واکههای لری اندیمشک......................................................................................................................
3-3-1 واکههای پیشین.......................................................................................................................................................
3-3-1-1 واکههای افراشتهی پیشین .........................................................................................................................
3-3-1-2 واکههای نیمه افراشتهی پیشین................................................................................................................
3-3-1-3 واکههای افتادهی پیشین..............................................................................................................................
3-3-2 واکههای مرکزی.......................................................................................................................................................
3-3-2-1 واکههای نیمه افراشتهی مرکزی................................................................................................................
3-3-3 واکههای پسین.........................................................................................................................................................
3-3-3-1 واکههای افراشتهی پسین............................................................................................................................
3-3-3-2 واکههای نیمه افراشتهی پسین..................................................................................................................
3-3-3-3 واکههای افتادهی پسین................................................................................................................................
3-4 جدولهای واجگونههای همخوانی و واکهای.............................................................................................................
3-5 معرفی پیش فرضیهای ساختمان هجا در گویش لری اندیمشک.......................................................................
فصل چهارم: رویکردی غیرخطی به نظام آوایی لری اندیمشک
4-1درآمد.....................................................................................................................................................................................
4-2شیوهی ارائه پیکرهها و فرایندهای واجی....................................................................................................................
4-3فرایندهای واجی................................................................................................................................................................
4-3-1 خیشومی شدگی........................................................................................................................................................
4-3-1-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-1-2 اشتقاقهای غیرخطی...........................................................................................................................................
4-3-2 لبی شدگی...................................................................................................................................................................
4-3-2-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-1-2 اشتقاقهای غیرخطی.........................................................................................................................................
4-3-2 واکرفتگی....................................................................................................................................................................
4-3-3-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-3-2اشتقاقهای غیرخطی.............................................................................................................................................
4-3-4 زنشی شدگی..............................................................................................................................................................
4-3-4-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-4-2 اشتقاقهای غیرخطی...........................................................................................................................................
4-3-5 پیش نرمکامی شدگی................................................................................................................................................
4-3-5-1تببین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-5-2 اشتقاقهای غیرخطی...........................................................................................................................................
4-3-6فراگویی ناقص................................................................................................................................................................
4-3-6-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-6-2 اشتقاقهای غیرخطی...........................................................................................................................................
4-3-7همگونی در جایگاه خیشومیها................................................................................................................................
4-3-7-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-7-2 اشتقاقهای غیرخطی...........................................................................................................................................
4-3-8کشش جبرانی...............................................................................................................................................................
4-3-8-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-8-2 اشتقاقهای غیرخطی...........................................................................................................................................
4-3-9قلب...................................................................................................................................................................................
4-3-9-1 تبیین غیرخطی.....................................................................................................................................................
4-3-9-2 اشتقاقهای غیرخطی...........................................................................................................................................
4-3-10حذف انفجاری دندانی- لثوی بی واک.................................................................................................................
4-3-10-1 تبیین غیرخطی..................................................................................................................................................
4-3-10-2اشتقاقهای غیرخطی..........................................................................................................................................
4-3-11واکه کاهی...................................................................................................................................................................
4-3-11-1 تبیین غیرخطی..................................................................................................................................................
4-3-11-2 اشتقاقهای غیرخطی........................................................................................................................................
4-3-12حذف خیشو می لثوی پایانی.................................................................................................................................
4-3-12-1 تببین غیرخطی..................................................................................................................................................
4-3-12-2اشتقاقهای غیرخطی..........................................................................................................................................
4-3-13حذف انفجاری دندانی- لثوی واکدار..................................................................................................................
4-3-13-1 تبیین غیرخطی..................................................................................................................................................
4-3-13-2اشتقاقهای غیرخطی..........................................................................................................................................
4-3-14تغییر کیفیت واکه تاریخی......................................................................................................................................
4-3-14-1 تبیین غیرخطی..................................................................................................................................................
فصل پنجم: نتیجهگیری
5-1 درآمد................................................................................................................................................................................
5-2 دستآوردهای پژوهش................................................................................................................................................
5-3 پیشنهادها........................................................................................................................................................................
کتابنامهی فارسی.....................................................................................................................................................................
کتابنامهی انگلیسی..................................................................................................................................................................
پیوستها .....................................................................................................................................................................................
واژهنامهی فارسی به انگلیسی.................................................................................................................................................
واژهنامهی انگلیسی به فارسی.................................................................................................................................................
چکیده...........................................................................................................................................................................................
دسته بندی | مکانیک |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 30864 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 103 |
جوش فلزات رنگی و جوش لیزری
چکیده:
اغلب خواص جوش به دلیل تفاوت بین ترکیب و مراحل حرارتی با خواص فلز مادر فرق دارد این مسئله لزوماً یک نقطه ضعف نیست به عنوان مثال در جوشکاری لب به لب استحکام بهتر جوش معمولاً مفید است البته به شرطی که از نرمی و شکل پذیری خوبی بهرهمند باشد. پس با عنوان این مسئله به این نکته خواهیم رسید که جوشکاری فلزات نرم مانند مس و AI و Ni و به طور کلی فلزات رنگی همانگونه که نسبت به سایر فلزات آسانتر است احتیاج به دقت بالاتری دارند.
در این پژوهش به چند مسئله پرداخته شده است که سر فصل مطالب به عنوان روشهای جوشکاری فلزات رنگین همچنین جوشکاری با گاز محافظ و جوشکاری با ماشین لیزر میباشد و میتوان با مطالعه هر فصل اطلاعات کاملی راجع به موضوع مورد نظر به دست آورد.
مقدمه:
همواره در ایران صنعت دستخوش تحولاتی بوده است. که بعضی مثبت و برخی منفی بوده است. صنعت جوشکاری و جوش یا به عبارتی بهتر علم جوش نیز همواره دچار تغییر و تحول شده است و امروز از صورت سنتی خود به یک علم پیشرفته تبدیل شده است. آنچه در این مقاله مورد بحث قرار میگیرد بیان گوشهای از پیشرفت این علم میباشد که در قالب جوشکاری فلزات رنگی و غیر فولادی و جوشکاری لیزری مورد بحث قرار میگیرد. جوش لیزری باعث شده که امروز کیفیت جوشکاری به طور فزایندهای بهبود یابد و امروز بیشترین کاربرد را در صنعت داشته باشد. با امید به اینکه این مقاله بتواند کمکی هر چند کوچک در این زمینه باشد .
فصل اول
1-3 خواص حرارتی مس 1
2-3 نکاتی در مورد جوشکاری مس 1
3-3 جوشکاری مس با الکترود دستی 4
4-3 جوشکاری مس با شعله گاز 5
5-3 جوشکاری مس با فرآیند TIG 7
6-3 جوشکاری مس با فرآیند MIG 8
7-3 جوشکاری مقاومتی مس 11
8-3 تعریف 12
9-3 جوشکاری برنج 14
10-3 جوشکاری آلومینیوم – برنز 20
11-3 جوشکاری سیلیسیم برنز 25
12-3 جوشکاری مس – نیکل 31
فصل دوم
4- جوشکاری با گاز محافظ 35
1-4 تعریف 36
2-4 تاریخچه 37
3-4 روشهای کاربرد 38
4-4 مزایا و محدودیتها 40
5-4 نحوء انتقال قطرات و تجهیزات از مفتول در فرآیند جوشکاریMIG 42
1-6-4 عیوب جوش MIG 50
2-6-4 تاثیر ولتاژ در نرخ تغذیه 55
3-6-4 تنظیم میزان حجم گاز 57
4-6-4 حالتهای از نفوذ ناقص 60
7-4 پارامترهای جوشکاری سیلیسلم برنز 67
8-4 پارامترهای جوشکاری مس – نیکل 69
فصل سه
9-4 جوشکاری با ماشین لیزر 72
1-9-4 مواد قابل جوش با لیزر 76
2-9-4 فولاد 77
3-9-4 فولاد ضد زنگ 78
4-9-4 آلومینیوم 79
5-9-4 مس 79
6-9-4 نیکل 80
7-9-4 تیتان 80
9-4 پارامترهای 80
10-4 نمودارهای از جوشکاری لیزری 82
11-4 جوشکاری اشعه لیزر دو لبه 88
12-4 آزمایشات 98
13-4 نتایج و بحثها 100
14-4 چکیده مقاله جوش لیزر 106
منابع و مأخذ 109
دسته بندی | برق |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 3179 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 150 |
بازوی ربات قابل برنامه ریزی جهت بکارگیری در دستگاه های CNC
1-1 ) تاریخچه درگاه موازی
وقتی IBM در سال 1981 ، PC را معرفی کرد، پورت پارالل بعنوان جایگزینی برای پورت سریال، به جهت سرویس دهی و راه اندازی پرینترهای Dot Matrix با بازده بالا در نظر گرفته شد.
پورت موازی این خاصیت را داشت که در هر لحظه هشت بیت داده را منتقل کند. این درحالیست که پورت سریال فقط می توانست یک بیت داده را در هر لحظه منتقل کند. همراه با رشد تکنولوژی، نیاز به اتصالات خروجی قویتر و بزرگتر افزایش یافت، لذا پورت موازی با این هدف که شما می توانستید وسایل جنبی با بازده بالاتری را به آن متصل کنید، بوجود آمد. این وسایل جنبی هم اکنون شامل محدودة وسیعی از پرینترهای اشتراکی، دیسک درایوهای پرتابل و Tape Backup گرفته تا آداپتورهای شبکه های محلی ( LAN ) و CD-ROM Player ها می شود .
مشکلاتی که توسعه دهندگان و خریداران این وسایل جنبی با آن روبرو بوده اند، به سه دسته تقسیم می شد. اول اینکه بازده PC بصورت هیجان آوری زیاد شده بود، در حالیکه تغییری در ساختمان پورت پارالل احساس نمی شد، چون حداکثر قدرت انتقال توسط این ساختمان حدود 150 کیلو بایت بر ثانیه بود، که این واقعا نیاز به یک نرم افزار قوی و قدرتمند داشت. دوم، آنکه هیچ استانداردی برای واسط های الکتریکی وجود نداشت، که این موجب مشکلات فراوانی در ضمانت عملکرد سیستم در محدوده های مختلف می شد. و سرانجام اینکه نقص استانداردهای طراحی، استفاده از کابلهایی با طول بیش از شش پا را اجازه نمیداد.
در سال 1991 دیداری توسط سازندگان پرینتر برای شروع بحث و مناظره روی گسترش یک استاندارد جدید، برای کنترل هوشمند پرینترها از طریق شبکه برگزار شد. این سازندگان که شامل Lexmark, IBM, Texas instuments و بقیه می شد، پیمان بین المللی پرینت شبکه ای ( Network Printing Alliance ) را بوجود آوردند.
NPA مجموعه ای از پارامترهایی را توصیف می کند که وقتی بر روی پرینتر و میزبان پیاده سازی شود، کنترل کامل کاربردها (Applications) وکارها ( Jobs) را ممکن میسازد.
وقتی که این کار در حال پیشروی و رشد بود، معلوم شد که پیاده سازی کامل این استاندارد، به یک ارتباط دو طرفه در PC نیاز خواهد داشت. و به نظر می رسید که پورت پارالل معمولی PC قادر نبود تا نیازهای مورد نظر این استاندارد را پشتیبانی کند.
NPA یک پیشنهاد به IEEE ارائه کرد که برای رسیدن به یک ارتباط دو طرفه سریع بر روی PC کمیته ای تشکیل دهد. لازم بود که این کمیته در نظر داشته باشد که استاندارد جدید باید کاملا سازگار با پورت پارالل اصلی (Original ) و وسایل جنبی آن باشد. و در عین حال نرخ داده را تا بیشتر از یک مگابایت در ثانیه افزایش دهد. این کمیته استاندارد IEEE 1284 را بوجود آورد.
استانداردIEEE 1284 یا Standard Signaling Method for Bi-directional” “Parallel Pripheral Interface for Personal Computers برای آخرین ویرایش در مارس 1994 تصویب شد.
1-2) آشنایی با درگاه موازی
درگاه موازی یا همان Parallel Port یکی از پورتهای کامپیوترهاست که اطلاعات از طریق آن خوانده و به کامپیوتر منتقل می شود، و یا بر روی آن نوشته می شود.
درکل IBM سه نوع آداپتور که شامل پورت موازی پرینتر هستند، برای میکرو کامپیوترهایPC/ XT/ AT تدارک دیده است. بسته به آنکه کدامیک نصب شده باشند، هر پورت قابل دستیابی دارای یکی از سه آدرس 3BC, 378, 278 (همگی بصورت HEX) خواهد بود. اکثر PC ها با یک پورت موازی و آنهم با آدرس 378 HEX تولید شده اند.
پورت موازی PCبطور اخص برای اتصال پرینترها بوسیلة یک واسط (Interface ) طراحی شده اند. اما می توان از آن بعنوان یک پورت ورودی/ خروجی عمومی برای هر وسیله یا هر کاربرد دیگری که با قابلیتهای ورودی و خروجی آن سازگار باشد، استفاده کرد.این پورت دارای 12 بافر TTL است که قابل نوشتن و خواندن تحت برنامة کنترلی و با استفاده از دستورالعملهای ورود و خروج هستند.
آداپتور کامپیوتر همچنین دارای پنج ورودی مجزا است که ممکن است توسط دستورالعملهای ورودی پروسسور خوانده شوند. در مجموع یکی از ورودی ها می تواند برای تولید وقفة پروسسور استفاده شود. این وقفه میتواند، تحت برنامة کنترل فعال یا غیر فعال شود. همچنین توسط یک خروجی می توان وسیلة متصل شده به پورت را همزمان با وقفة روشن شدن ( Reset from the Power-on Circuite) راه اندازی کرد.
سیگنالهای خروجی توسط یک متصل کنندة 25 پین از نوع D ، ( D-Type ) که در پشت آداپتور قرار دارد در دسترس هستند. وقتی که این پورت برای استفاده از پرینتر در نظر گرفته می شود، اطلاعات و دستورات بصورت هشت بیتی منتقل می شوند، و پایة STROBE نیز فعال است. در این حالت ممکن است برنامه پینهای ورودی را جهت اطلاع از وضعیت پرینتر بخواند، و سپس کاراکتر بعدی را بفرستد که این عمل با استفاده از خط “Not Busy” صورت می گیرد.
همچنین ممکن است اطلاعات بر روی مدار واسط نوشته ویا از روی آن خوانده شود.این کار اجازه می دهد که وسیلة متصل شده و پورت موازی از هم ایزوله یا مجزا گردند، و آسیبی به آنها وارد نشود.
فهرست مطالب:
مقدمه ..................................1
فصل اول – درگاه موازی کامپیوتر........................ 2
1-1 تاریخچه درگاه موازی .................. 4
1-2 آشنائی با درگاه موازی ...................... 9
1-3 پینها و ثباتهای پورت پارالل ................... 14
1-4 شرح پینهای درگاه موازی .................. 17
1-5 استاندارد Centronics ................. 18
1-6 آدرسهای پورت موازی ................ 20
1-7 ثبات های نرم افزار در پورت پارالل استاندارد ........... 23
1-8 پورتهای دو طرفه (Bi-Directional) .............................. 25
1-9 استفاده از پورت پارالل در ورود 8 بیت ............................. 29
1-10 مود چهار بیتی (Nibble Mode) ..................................... 31
1-11 بکارگیری IRQ پورت پارالل ............................................. 32
1-12 مودهای پارالل پورت در BIOS .................. 33
فصل دوم موتورهای پله ای و مدارات کنترل آنها .............. 36
2-1 آشنایی با موتور پله ای ........................ 37
2-2 ساختمان داخلی موتور پله ای ................. 40
2-3 طبقه بندی موتورهای پله ای ..................... 42
الف- موتورهای پله ای نوع آهنربای دائمی ......................... 42
ب- موتورهای پله ای نوع رلوکتانس متغییر .................... 44
ج- موتورهای هیبرید ...................... 47
2-4 انواع موتورهای پله ای و چگونگی عملکرد آنها............. 47
- موتورهای با مقاومت مغناطیسی متغییر ................... 48
- موتورهای تک قطبی ..................................................... 51
- موتورهای دو قطبی ..................................................... 52
- موتورهای چند فاز ........................................................ 54
2-5 ترتیب فازهای موتور پله ای ......................................... 54
2-6 پارامترها و اصطلاحات موتور پله ای .............................. 59
2-7 مدارات کنترل موتور پله ای ........................................ 68
- موتورهای رلوکتانس متغییر ........................................ 68
- موتورهای مغناطیس دائم تک قطبی و هیبرید ............. 71
- راه اندازهای تک قطبی و رلوکتانس متغییر کاربردی..... 73
- موتورهای دوقطبی و H-bridge ....................... 76
- مدارات راه انداز دوقطبی کاربردی .................... 79
2-8 نرم افزار کنترل موتور پله ای ................... 84
2-9 آشنائی با چند موتور پله ای قابل دسترس در بازار ...... 88
2-9-1 شناسایی بعضی از موتورهای پله ای
از روی تعداد و رنگ سیم ................. 93
2-10 بررسی بعضی از مدارات کنترل و درایور موتورهای پله ای... 95
فصل سوم – سخت افزار و نرم افزار پروژه .............................. 101
3 -1 معرفی میکرو کنترلر AVR ........................ 105
3-2 خصوصیات ATMEGA32 ................... 106
3-3 معرفی مختصر کامپایلر BASCOM ............. 107
3-4 استفاده از ATMEGA32 به عنوان درایور یک
STEPPER MOTOR ................ 108
3-5استفاده از میکرو کنترلر ATMEGA32 به عنوان
درایور چهار محور ربات .......................................................... 110
3-6 استفاده از کامپایلر C++ در برنامه نویسی پورت پارالل .......112
3-7 برنامة کنترل ربات نوشته شده تحت کامپایلر C++ ...........115
ضمیمة الف .................................. 121
ضمیمة ب ............................... 126
ضمیمة ج .............................. 133
دسته بندی | شهرسازی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 2326 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 370 |
بررسی طراحی پست KV 63 / 230 کرج و سیستم حفاظتی آن
مقدمه
امروزه می توان گفت که تمام وسایل صنعتی و خانگی و تجاری بطور مستقیم یا غیر مستقیم با انرژی الکتریکی سروکار دارند که نحوه تولید و توزیع این صنعت عظیم متضمن هزینه ها، نیروها و تخصص های مختلف است. یکی از مهمترین بخشهای صنعت برق همانا طراحی و احداث پست های فشار قوی می باشد که به علل گوناگون ضروری می نماید که از جملة این علتها :
1- مصارف صنعتی، خانگی و تجاری در تمام ساعات روز یکنواخت نمی باشند . بدین معنیکه مصارف خانگی بیشتر در شبها مورد استفاده قرار می گیرند و مصارف تجاری بیشتر در ساعت روز و مصارف صنعتی به نسبه مصارف یکنواختی در طول شبانه روز دارند. این ناهمگونی مصارف در طول ساعات شبانه روز سبب می گردد که اگر بفرض شهری یا منطقه أی صنعتی باشد در تمام روز یکنواخت انرژی الکتریکی تولید می گردد. در حالیکه برای شهرها یا بخش هایی که عمدتاً مصارف روشنائی و خانگی دارند در ساعات شب، پیک تولید داشته باشند و در ساعات روز کمتر انرژی تولید گردد .
2- مراکز تولید برق (نیروگاهها) متضمن هزینه های ثابت و مخارج جاری که شامل هزینه های پرسنلی و استهلاک دستگاهها و سوخت مصرفی می باشد .
3- از آنجا که تولید انرژی الکتریکی بعواملی چون انرژی اولیه یعنی نیروی ( آب، سوخت، زغال، گازوئیل و غیره ) نیاز دارد بنابراین نیروگاهها برحسب میزان دسترسی به سوخت و انرژی های مختلف احداث می گردند. برای مثال نیروگاه آبی در جائیکه امکان ایجاد سد وجود دارد و نیروگاه بخار در نقاطی که نزدیک مراکز سوخت است ایجاد میگردد .
4- چون مراکز مصرف با توجه به آنچه که در مورد بند 3 توضیح داده شده عموماً در جوار مراکز تولید نیستند لذا لازم است برق بواصل دور منتقل شود. ولتاژ انتقالی با فاصله و قدرت مصرفی بستگی دارد. بطور کلی هر چقدر طول مسیر یا قدرت انتقالی بیشتر باشد ولتاژ بیشتر مورد نیاز است .
5- برای اینکه بتوان از انرژی الکتریکی که مورد نیاز مثلا"درنقطه A نمی باشد درمحل دیگری مانندB استفاده کرد لازم است که شبکه ارتباط دهنده ما مرکز تولید و مصرف مانند شبکه سراسری برق ایران وجود داشته باشد .
6- چون لازم است که از یک طرف در نقاط مختلف ( تولید، انتقال و توزیع ) ولتاژهای متفاوت داشته باشیم و از طرف دیگر شبکه ارتباطی وجود داشته باشد بنابراین مراکزی که این اعمال ( وصل کردن و تبدیل سطح ولتاژ هر نقطه با نقاط مختلف دیگر ) را بتوانند انجام دهند ضرورت پیدا میکند که این مراکز به پست های فشار قوی موسوم است .
تاریخچه صنعت برق
تولید الکتریسیته ساکن و تحقیقات اولیه توسط فیزیکدانی بنام کولن و پس از آن در سال 1799 تولید الکتریسیته جاری توسط الکساندر ولتا با ساخت یک نوع باطری به مرحله اجرا درآمد که با پیشرفت علم در سال 1882 در اشتوتگارت آلمان برای اولین بار نیروگاهی ساخته شد که فقط قادر بود روشنایی چند خانه را تامین نماید.
در سال 1891 اولین خط سه فازه به طول 175 کیلومتر با ولتاژ 15 کیلوولت کشیده شد که پس از گذشت 20 سال این ولتاژ به 110 کیلوولت و پس از 50 سال خطوط 400 کیلوولت مورد بهره برداری قرار گرفت و در همان سال در شوروی سابق خطوط 500 کیلوولت و در سال 1965 خط 735 کیلوولت در کانادا مورد بهره برداری قرار گرفت که با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی ولتاژ انتقال پیوسته رو به فزونی بوده و در حال حاضر انتقال نیرو به وسیله سیستم سه فازه با امکانات موجود بیش از 1000 کیلوولت می باشد .
تولید برق در کشورمان در سال 1283 هجری – شمسی با بهره برداری از یک مولد 400 کیلوواتی که توسط یک تجار ایرانی بنام حاج امین تهیه و در خیابان چراغ برق تهران نصب گردید. و متعاقب آن در سال 1316 مدرسه برق تهران تحت نام دایره روشنایی تهران که زیر نظر بلدیه اداره می گردید به اداره برق تهران تغییر نام یافت و در همین سال مولد 6000 کیلوواتی زیر نظر شهرداری شروع بکار نمود و در سا 1332 این ارگان موفق به راه اندازی دو واحد دیزل 2 مگاواتی و در سال 1338 نیروگاه طرشت با 4 واحد توربین بخار بقدرت هر واحد 5/12 مگاوات مورد بهره برداری قرار گرفت و در سال 1343 بصورت معاونت برق در وزارت مذکور ادغام گردید و در سال 1345 وزارت آب و برق به وزارت نیرو تغییر نام یافت.
فهرست:
پیشگفتار
فصل اول شاخص های مهم در طراحی یک پست فشار قوی
فصل دوم پست و انواع آن
فصل سوم کدگذاری تجهیزات
فصل چهارم آرایش فیزیکی ودیاگرام تک خطی
فصل پنجم شینه بندی
فصل ششم ایزولاسیون ایستگاههای فشار قوی
فصل هفتم اجزاء تشکیل دهنده یک پست فشار قوی
فصل هشتم کلید قدرت
فصل نهم سکسیونر
فصل دهم ترانسفورماتور
فصل یازدهم ترانسفورماتور زمین
فصل دوازدهم ترانسفورماتور ولتاژ
فصل سیزدهم ترانسفورماتور جریان
فصل چهاردهم برقگیر
فصل پانزدهم طراحی سیستم زمین پستهای فشار قوی
فصل شانزدهم حفاظت
فصل هفدهم روشنایی
دسته بندی | مدیریت |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 140 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 23 |
بررسی میزان ارتقاء بهره وری در شرکت وزین بار پس از بکارگیری مدل تعالی سازمانی EFQM
مقدمه:
در شرایط نوین جهانی که پیشرفتها باعث تغییرات سریع در کلیه امور و فعالیتها و دانش انسان به خصوص در زمینه فن آوری و مدیریت شده است، افق های جدیدی باز شده و نیازهای تازه به وجود آمده است.
جایزه کیفیت که بر اساس نتایج مدلهای آماری ارائه می گردد می تواند باعث ارزیابی سازمانی و برنامه های استراتژیک به کارگیری روشها و تکنیک های خود ارزیابی، بهبود دایمی، الگوبرداری و... شود.
لذا به این دلیل کشورهای زیادتری در دنیا در پی ایجاد جایزه ملی کیفیت می باشند و در این بین کشور ما ایران نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد.
اولین بار ایده جایزه ملی کیفیت در سال 79 همزمان با برپائی دومین کنفرانس مدیران کیفیت توسط انجمن مدیریت ایران مطرح و به دنبال آن کمیته هایی مرکب از کارشناسان و صاحب نظران در ارتباط با تشویق و ترغیب اعضاء انجمن مدیریت کیفیت ایران تشکیل شد تا از این طریق ابتدا در بین اعضاء و سپس نسبت به گسترش آن در سطح جامعه حرکتی آغاز گردد. این کمیته با ترکیبی مناسب تشکیل شده و جلسات آن برگزار گردید که ماحصل آن تدوین آیین نامه جایزه کیفیت و روش اجرایی اعطاء و پیشنهاد آن بود.
سرانجام روز 18 آبان ماه بعنوان روز ملی کیفیت انتخاب شده شورای عالی استاندارد در یکصد و دومین جلسه خود در تاریخ 15/3/80 طراحی جایزه ملی کیفیت توسط این شورا را تصویب کرد و اجرای آن را به مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران سپرد.
رویکردی نوین در کیفیت
کیفیت:
کیفیت در سازمانهای جهانی هرگز یک چیزی تجملی نبوده است. این سازمانها همواره بدنبال تعریفی کاربردی بوده اند و تلاش کرده اند آن را از تصورات ذهنی خارج کنند.
امروزه کیفیت به مفهوم انطباق با نیازمندیها است. اما با این نکته که اندازه گیری آن امکان پذیر باشد. کیفیت از مفهوم محصول گرا به خدمت گرا تحول یافته است و دیگر یک مقوله صرفاً مهندسی نیست و تمامی پرسنل سازمان را با هر وظیفه و مسئولیت پوشش می دهد.
روند الزامات ایجاد شده در بازار به سمتی است که از سازمانها می خواهد تعریف خود را از کیفیت روز به روز فراتر ببرند.
سطح رقابت در بازار خواسته ها و انتظارات مشتریان را تغییر داده و در نتیجه کیفیت یک مفهوم پویا بخود گرفته است. جوران در این زمینه می گوید، کیفیت تنها واژه ای است که در دو دهه گذشته مفهوم آن بشدت تغییر یافته است. هرچند خود واژه ثابت مانده است.
روند تکامل مدل EFQM
• 1988 تشکیل بنیاد مدیریت کیفیت اروپا EFQM
• 1991 شکل گیری و معرفی مدل تعالی EFQM
• 1995 شکل گیری و معرفی مدل بخش عمومی
• 1996طراحی مدل برای صنایع کوچک و متوسط
• 1999 بازنگری عمده در مدلهای قبلی و معرفی مدل بهبود یافته
• 2001 معرفی مدل تعالی EFQM برای صنایع کوچک و متوسط
مدل EFQM توسط چه سازمانهایی بکار گرفته شده است
• بیش از 20000 سازمان در سطح اروپا
• 60% از 25 شرکت بزرگ اروپا
• 9 شرکت از 13 شرکت اروپایی که در لیست 50 شرکت فایننشال تایمز بعنوان مهمترین شرکت ها در سال 2001 معرفی شده اند.
• حداقل در 10000 شرکت از صنایع کوچک و متوسط
خلاصه
کیفیت یا (Quality) از کلمه یونانی Qualis به معنی «از چه نوع» گرفته شده است و به مرور زمان تعابیر و تعاریف بسیاری را به وجود آورده است که چند مورد آن عبارتند از:
• کیفیت در چشمان بیننده وجود دارد
• تطابق با مشخصه ها
• تناسب برای اهداف و یا کاربرد
• تولید بدون عیب (Zero defect) از نظر کرازبی
• درست انجام دادن کارها در اولین مرتبه و در تمام مراحل
• رضایت مشتری(خشنودی مشتری) به اعتقاد IBM
• بیش از انتظارات مشتری
• مناسب بودن برای استفاده Fitness For Use ژوزف جوران
و آخرین تعریف بر طبق ISO 9000-2000 عبارتست از:
«درجه و مقیاسی که بر اساس آن مجموعه ای از ویژگی های ذاتی نیازمندیهای تعیین شده را برآورده می کنند.»
دسته بندی | حسابداری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 44 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 27 |
بررسی نظام پاسخگوئی مبتنی بر عملکرد در بیمارستان حضرت رسول
چکیده
مقدمه: روزبروز دولتهای جهان جهت فراهم کردن خدمات بهداشت-درمان بطور مؤثر، کارا و کافی با فشارهای زیادی روبرو می شوند. تحولات و کوشش¬های توانمندسازی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه روشهای مشابهی را برای رسیدن به نظامهای بهداشت-درمان با عملکرد بهتر می¬پذیرند. همه این روشها بر پاسخگو بودن بعنوان یک عنصر اساسی در اجرای تحولات بهداشت-درمان و بهبود عملکرد سیستم تاکید می¬کنند. لذا این پژوهش بمنظور بررسی نظام پاسخگوئی عملکرد در بیمارستان حضرت رسول صورت گرفته است.
روش پژوهش: این پژوهش به صورت مقطعی انجام گردید. پس از جستجوی موضوعی در کتب و مقالات کتابخانه¬ای و اینترنتی بر اساس اصول استخراج شده از چارچوبهای کشورهای امریکا و کانادا، نظام پاسخگوئی عملکرد را به سه بخش، شامل؛ "ملزومات نظام پاسخگوئی عملکرد"، "اجزاء نظام پاسخگوئی عملکرد" و "فرهنگ پاسخگوئی عملکرد و میزان آمادگی کارکنان برای استقرار نظام پاسخگوئی عملکرد" تقسیم کرده و به منظور اندازه¬گیری آنها پرسشنامه و چک¬لیست تهیه گردید. پس از تعیین اعتبار و ثبات بین 30 نفر از کارکنان که در بخشهای مختلف بیمارستان مورد مطالعه بودند، توزیع گردید. در نهایت بر اساس اطلاعات جمع¬آوری شده چارچوبی برای نظام پاسخگوئی مبتنی بر عملکرد پیشنهاد گردید.
یافته¬ها: یافته¬های پژوهش در 17 جدول ارائه گردیده است. این یافته¬ها نشان داد که از مجموع آیتمهای مربوط به ملزومات و اجزاء نظام پاسخگوئی عملکرد 50% (29 آیتم از 57) موجود بود. بر اساس امتیازدهی انجام شده؛ فرهنگ و نگرش کارکنان نسبت به پاسخگوئی، امتیاز 74% را کسب نمود. در نهایت بر اساس یافته¬های مذکور و چارچوبهای پاسخگوئی عملکرد دو کشور امریکا و کانادا یک جدول مقایسه¬ای ارائه گردید.
بحث و نتیجه¬گیری: بر اساس یافته¬های پژوهش و فراوانی آیتم¬های اندازه¬گیری شده می¬توان احتمالا گفت علیرغم وجود شفافیت و وضوح در نقش¬ها و مسؤولیت¬ها، یکی از دلایل کمبود تعهد به اجرای برنامه استراتژیک پائین بودن مشارکت ذینفعان و مشتریان و همچنین نبود سیستمی برای بهبود عملکرد بود. با توجه به اینکه بر اساس پرسشنامه اینگونه استنباط گردید که نگرش کارکنان نسبت به پاسخگوئی عملکرد نسبتا مثبت بود. با مقایسه این نتیجه حاصل شده با مشکل مربوط به نبود سیستم بهبود عملکرد در بیمارستان تحت مطالعه احتمالا می¬توان چنین استنباط کرد که با استقرار نظام پاسخگوئی عملکرد در این بیمارستان مشکل بهبود عملکرد نیز حل می¬گردد. در پایان بر اساس یافته¬های پژوهش و مقایسه آنها با چارچوبهای کشورهای امریکا و کانادا چارچوبی برای پاسخگوئی عملکرد پیشنهاد گردید.
دسته بندی | مدیریت |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 452 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 35 |
بررسی سازه ها و راه های ارتقای اثر بخشی نیروی کار
چکیده :
امروزه بررسی راهبردی سازه ها و ساز وکارهای اثر بخشی از موارد مسلم تحول آفرینی و استقرار نظام بهبود فرایندهای کار قلمداد می شود عامل انسانی از دو زاویه متعارض یکی خلاقیت ، جمود ، و دیگری کار آفرینی – انهدام بازده سازمانها ، نقش زیر بنایی در موفقیت واثر بخشی سازمان و مدیریت دارد .
مقاله حاضر درصدد شناسایی بافت درونی ، تعبیه اسکلت پیکره اثر بخشی و ارائه راهکارهای هدایت مولفه های بهبود اثر بخشی سازمانی است .
مقدمه :
امروز سازمانها به حدی گسترده و پیچیده شده اند که بدون علم سازمان و مدیریت و بهره گیری از توانمندی ، فراست و مهارتهای سالها تجربه سازمانی نه می توان سازمان را به خوبی درک وتحلیل کرد ونه می توان آن را رهبری و مدیریت نمود . همان طور که بدون علم و ممارست درهر رشته تخصصی نمی توان از آن بهره برداری کرد علم مدیریت به لحاظ پیچیدگی ذهنی بودن ، وناهمگنی محیط واعضای سازمان بسیار
سخت تر از هر علمی است که محیط آن جنبه فیزیکی و واقعی دارد.
جامعه نمی تواند از این پس شاهد وارد آوردن ضرر از طرف افرادی باشد که بدون آگاهی از علم مدیریت صرفا به لحاظ پیروی از حلقه مراعات ( روابط ) و شیرینی منصبهای مدیریت وبا مستقر نشدن در حرفه مرتبط با رشته تحصیلی و تخصصی خود مشاغل حساس مدیریت سازمانها را اشغال کنند اینان تلاش می کنند صرفا با بهره گیری از سطوح اخلاقی و ارزشهای اجتماعی این عصر بدون کوچکترین آگاهی از نظریه و قوانین تحلیلی رشته ای و علم بسیار حساس و پیچیده مدیریت ، اداره امور سازمانها را بر عهده گیرند .
همه افراد دلسوز در این جامعه بارها شاهد حلقه شوم و دور باطل افکار مدیران و محو شدن برنامه ها وعملیات سازمانها بوده اند ، آثار سوء این نوع تصمیم گیریها موجب معدوم کردن کیفیت و انگیزشهای کاری منابع انسانی سازمانها می شود که گهگاه می بینیم فردی در منصب مدیریت می نشیند که ازعلم و جوهره ظریف مدیریت واداره سازمان و نحوه دستیابی به اثر بخشی سازمانی بهره چندانی ندارد .
موفقیت و اثر بخشی
اثر بخشی که بعد کیفی بهره وری است درارتباط بسیار نزدیک با کیفیت و توان کاری
نیروی انسانی است این شاخص نشانگر نسبت : 1- هدفهای واقعی به هدفهای پیش بینی شده و 2- عملکرد واقعی به عملکرد مورد انتظار است وا زطریق بازده نیروی کار و سازمان اندازه گیری می شود اثر بخشی در واقع با هدفهای مدیر وسازمان مشخص می شود وهویت پیدا می کند عرصه شاخصهای سنجش اثر بخشی در چارچوب : 1- میزان دستیابی به هدفهای مورد انتظار 2) کیفیت کار 3) سرعت و دقت کار و 4) جوششهای درونی بهبود و خلاقیت قرار می گیرد البته در تعیین اثر بخشی باید میان اثر بخشی هدفهای فردی ، سازمانی ، و مدیریت تفاوت قائل شد از آنجا که یکی از خصیصه های تحقق تفکرات واراده مدیریت در سازمانها استفاده از مجاری قدرت است لازم است میان مجاری قدرت سازمانی مقام و مجاری قدرت شخصی در کسب موفقیت و اثر بخشی تمییز قائل شد ، هر چند که منظور از قدرت میزان توانایی تاثیر گذاری بر رفتار افراد است در صورتی که شخصیت سازمانی قادر باشد افراد سازمان را به انجام دادن کار معینی ترغیب کند ، آن شخصیت دارای قدرت سازمانی مقام است درحالی که قدرت شخصی از مجاری قدرت زیر دستان در انجام دادن فعال کار ، نشئت می گیرد بهترین وضعیت برای مدیریت سازمان ، جمع کردن این دو نوع مجاری قدرت در شخص مدیر است یعنی هم پذیرای او باشند دوستش بدارند ، به او احترام حرفه ای و شخصیتی بگذارند وهم از او پروا ، حیا و اطاعت پذیری بالایی داشته باشند وحتی بترسند در این میان بازده میزان کوشش وهدایت مدیریت مطرح میشود که بر آن اساس فرد می کوشد بر رفتار دیگری تاثیر بگذارد وبه آن جهت بدهد و آن را در قلمرو و ابستگی وارد کند . میزان موفقیت افراد در سازمان را با بازده ( قدرت تولیدی ) گروه تحت رهبری آنها اندازه گیری می کنند .
موفقیت با چگونگی گرایش ، رفتار ، و عملکرد فرد و گروه ارتباط دارد ، اما اثر بخشی نشانه وضع درونی و میزان آمادگی اولیه فرد و گروه برای انجام دادن کار است لذا ماهیت گرایشی و انگیزشی دارد مدیر بهره مند از قدرت سازمانی ، از شیوه های مستقیم نظارت استفاده می کند ودر مسیر دستیابی به موفقیت سازمانی گام بر می دارد اما اثر بخشی زمانی نمایان می شود که مدیر بر قدرت شخصی وبهره گیری از مجازی آن با اعمال نظارت کلی تر و جلوه های غیر مستقیم تاکید داشته باشد .
قدرت مقام در سازمان درچارچوب سلسله مراتب و تفکیک عمودی از بالا و پایین تفریض می شود در حالی که قدرت شخصی از پایین به بالا بر اثر پذیرش زیر دستان و درعرصه ترکیب وساز و کارهای دستیابی به هدفهای مشترک به وجود می آید مدیری که قدرت اعمال نفوذ (موقت ) بر رفتار دیگران دارد می تواند موفق اما ناموثر باشد در صورتی مدیری موفق واثر بخش شناخته می شد که صاحب مجاری اعمال نفوذ فکری ، حرفه ای ، وانگیزشی بر نیروی کار برای بالا بردن بهره وری سازمان باشد ( هالس 1994 هرسی و بلانچارد ، 1378 ) در نمودار شماره 1 نمایش هندسی تعامل قدرت شخصی ، اثر بخشی و نظارت در نمودار شماره 2 نمایش هندسی تعامل قدرت سازمانی موفقیت و نظارت ارائه شده است .
برای تعیین میزان موفقیت واثر بخشی ، نیاز به تعیین استاندارد های انجام کار و سنجش عملکرد مورد انتظار نیروی کار وجود دارد . حال این سوال مطرح می شود در تدوین استانداردها چه نوع معیارهای متعارفی ملاک است ؟ آیا این استانداردها باید به حدی بالا باشند که دست یافتن به آنها برای همگان ناممکن باشد و فقط افرادی بتوانند به آن دست یابند که توان بسیار بالایی داشته باشند ؟ آیا بهتر نیست این استانداردها نیز بر نیروی کار اثر مطبوع انگیزشی می گذارند و با معیارها و روشهای حسابداری – مثلا برنامه ریزی مالی و تنظیم گزارش عملکرد واحدهای سازمانی – سازگاری بالایی دارند مطابق این استانداردها انتظارات تا حد مناسب در سطح بالا قرار داده می شوند تانیروی کار برای حصول به آن تلاش کند این رو یک اهمال کاری ، ضایعات ،خرابی ، تاخیر و قفه وصدمات وارده به تجهیزات را درحد طبیعی ودر چارچوب حدود پذیرش استاندارد می پذیرد . از این رو ، افرادی که بتوانند آن موارد را به حد کمتر از سطح مورد نظر تقلیل دهند تشویق می شوند و پاداش می گیرند . تغییرات عملکردی نیز مطبوع نیست مدیران استانداردهای عملکرد را هدفهای قابل حصول سازمانی در نظر می گیرند در این رویکرد ، ارزیابی عملکرد در چارچوب بازخورد مقایسه نتایج واقعی با انتظارات بودجه ای صورت می گیرد استانداردهای رایج قابل حصول از این نظر مورد استناد زیاد هستند که 1- مخارج استاندارد چند منظوره را در نظر می گیرند مثلا مخارج یکسانی برای تاسیسات ، حفظ و نگهداری موجودی انبار ، عملیات بخشی برقرار می کنند 2) بر نیروی کار تاثیر انگیزشی مطبوع می گذارند زیرا استانداردهای منطقی عملکرد را برای آینده در نظر می گیرند و 3) در زمان استفاده از این استانداردها تفاوت منطقی بین استانداردها وبودجه بندی دیده نمی شود .